Cyril Lexicon
Το Λεξικό του Κυρίλλου στην Ελλάδα
Ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την ψηφιακή καταγραφή και ανάλυση των χειρογράφων του ελλαδικού χώρου.
Το πρόγραμμα επικεντρώνεται στη μελέτη και ψηφιοποίηση ενός από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά ελληνικά λεξικά της ύστερης αρχαιότητας. Το λεξικό αυτό διασώζεται σε περίπου 200 χειρόγραφα και αποδίδεται στον Άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας. Στόχος μας είναι η καταγραφή και ανάλυση των χειρογράφων που εντοπίζονται στην Ελλάδα, δημιουργώντας μια ψηφιακή βάση δεδομένων που θα επιτρέψει τη συστηματική μελέτη της εξέλιξής τους. Μέσω αυτής της έρευνας, προσφέρουμε μια νέα ματιά στη σχέση των σωζόμενων εκδοχών του λεξικού εντός του ελλαδικού χώρου και την επίδρασή τους στην παράδοση του κειμένου.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛΙΔΕΚ «Χρηματοδότηση της Βασικής Έρευνας (Οριζόντια υποστήριξη όλων των Επιστημών)» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU (Αριθμός Έργου ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.: ΚΕ 014890).
Ανακοινώσεις-Νέα
30/7/2025 Συμμετοχή σε συνέδριο
Στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου DH2025 της ADHO, με γενικό τίτλο “Building Access and Accessibility: Open Science to All Citizens”, που πραγματοποιήθηκε στη Λισαβόνα (14–18 Ιουλίου 2025, NOVA-FCSH), η ερευνητική μας ομάδα είχε ενεργό συμμετοχή.
Η Ελπίδα Περδίκη, μέλος της Ομάδας Έργου του Προγράμματος, παρουσίασε την ανακοίνωση “HTR for Byzantine manuscripts: recognising Ioannes Chrysostomus, Maximus Planudes, and Cyril of Alexandria” στο θεματικό workshop “Ὅσοι ἄνθρωποι, τοσαῦται γνῶμαι: Harmonizing Guidelines for Handwritten
Text Recognition of Ancient Greek”.
Η ανακοίνωση ανέδειξε τα αποτελέσματα της συλλογικής μας εργασίας γύρω από τη μεταγραφή χειρογράφων του Λεξικού του Κυρίλλου, εστιάζοντας στις προκλήσεις που συναντήσαμε κατά την εφαρμογή τεχνολογιών Handwritten Text Recognition (HTR). Συζητήθηκαν καλές πρακτικές, καθώς και προτάσεις για τη διαμόρφωση ενιαίων και τεκμηριωμένων προτύπων που καθιστούν την εκάστοτε μεταγραφή όχι μόνο ακριβέστερη, αλλά και πιο χρήσιμη για την ψηφιακή επεξεργασία και ανάλυση.
25/7/2025 Συμμετοχή σε συνέδριο
Μέλη της ομάδας DMC-Lexi παρουσίασαν το έργο του Προγράμματος σχετικά με την αναγνώριση νέων χειρογράφων, με τίτλο “A Systematic Approach to Identifying Unattributed Ancient Lexica: The Case of Cyril’s Lexicon”, στο Διεθνές Συνέδριο Ιστορικής Λεξικογραφίας και Λεξικολογίας με θέμα “Selected pages from selected dictionaries”, το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 24 έως τις 27 Ιουνίου 2025 στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας.
Δείτε το βιβλίο Περιλήψεων στον σύνδεσμο που ακολουθεί: https://ichll15.acad-ciencias.pt/files/BookOfAbstracts.pdf
4/11/2024 Συμμετοχή σε συνέδριο
Στιγμιότυπα από το International Conference on Imaging Systems and Techniques (IST2024), που πραγματοποιήθηκε από τις 14-16 Οκτωβρίου 2024 στο Τόκυο της Ιαπωνίας. Ο Τίτλος της ανακοίνωσης της ομάδας μας ήταν: “Cyril’s Lexicon Layout Analysis through Deep Learning”.
Despoina Ioakeimidou, Stavros N. Moutsis, Konstantinos Evangelidis, Konstantinos A. Tsintotas, Panagiotis E. Nastou, Elpida Perdiki, Emmanouil Ginidis, Nikos Tsoukatos, Antonis Tsolomitis, Maria Konstantinidou, and Stamatios Busses.
D. Ioakeimidou et al., “Cyril’s Lexicon Layout Analysis Through Deep Learning,” 2024 IEEE International Conference on Imaging Systems and Techniques (IST), Tokyo, Japan, 2024, pp. 1-6, doi: 10.1109/IST63414.2024.10759155
29/10/2024 Συμμετοχή σε συνέδριο
Ο Καθηγητής κ. Σταμάτης Μπουσές, παρουσίασε στο Συνέδριο με τίτλο: Die heutige Forschung an diesem greulichsten aller Wörterbücher“: Das sogenannte Kyrill-Lexikon und neue Forschungswege“ το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 21-23 Οκτωβρίου 2024 στο Como της Ιταλίας, την ανακοίνωση: “Il «Lessico di Cirillo» nel manoscritto Haghios Gerasimos 1”, βασισμένη στα ερευνητικά ευρήματα του προγράμματος. Επίσης στο ίδιο συνέδριο συμμετείχε και το ερευνητικό μέλος της ομάδας του Δημοκριτείου,. κ Δημήτριος Παπανικολάου με την ανακοίνωση “Cyrillus Alexandrinus vel Byzantius? Possible Directions towards an Edition of the Lexicon Cyrilli according to Recensions”. Στη στρογγυλή τράπεζα του ίδιου συνεδρίου έγινε παρουσίαση του Προγράμματος “Λεξικού του Κύριλλου”.
